Od czasów średniowiecza świetlik lekarski zalecany był w leczeniu chorób oczu. Osobom niedowidzącym medycy rekomendowali ziele moczone w winie lub piwie. Wierzono, że przeciwdziała bezsenności i bólom głowy, stosowano je w zaburzeniach trawienia, przeziębieniach, a nawet przy bólach uszu. Współcześnie działanie lecznicze rośliny pasożytującej na łąkach jest świetnie rozpoznane. Świetlik lekarski jest dobry na oczy, ale także na kurzajki, kaszel i chrypkę. Po herbatce i od razu lepiej?
Świetlik lekarski czy też łąkowy jest rośliną jednoroczną, półpasożytniczą, która przy pomocy ssawek pobiera wodę i związki odżywcze z korzeni innych roślin. Występuje powszechnie na terenach podmokłych w Europie, porastając łąki, pastwiska, torfowiska czy obrzeża lasów. Zioło dorasta do ok. 30-50 cm, ma białawo-fioletowe kwiaty z charakterystyczną żółtą plamką na brzegu płatka. Liście nieduże, eliptyczne lub jajowate.
Świetlik lekarski – co to za zioło?
Roślina ma wiele potocznych nazw, co wskazuje na jej popularność w medycynie ludowej. Świetlik lekarski określa się jako ptasie oczko, świeczka czy mleczny złodziej, co odnosi się do jego pasożytniczych zwyczajów. Ziele świetlika wykorzystywane jest ze względu na zawartość takich związków, jak aukubina, garbniki, flawonoidy, kwasy fenolowe (m.in. kawowy, kumarowy), pochodne kumaryny, substancje żywicowe i woskowe oraz sole mineralne (głównie związki miedzi i manganu).
Świetlik kwitnie od czerwca do końca września i wtedy najlepiej zbierać kwiat tej rośliny łącznie z łodygą. Zielarze radzą, aby zbierać, gdy jest sucho, aby nie było rosy na płatkach i listkach. By mieć ok. 1 kg suszu, należy zebrać 3,5 kg świeżego ziela. Nie ma plantacji świetlika. Jest to powszechnie występujące zioło, dlatego nie ma potrzeby wysiewania go w sztucznym środowisku.
Świetlik lekarski – właściwości
Ziele świetlika ma właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, ściągające, przeciwalergiczne oraz uszczelniające naczynia krwionośne. W tradycyjnej medycynie ludowej wewnętrznie stosowano go jako środek na bóle głowy i bezsenność, podrażnienia gardła, kaszel, chrypkę, przeziębienia i problemy z górnymi drogami oddechowymi. Ziele stosuje się zewnętrznie i wtedy może być to okład, tonik, żel lub maść ze świetlikiem lekarskim, a także wewnętrznie w postaci herbaty, naparu, odwaru lub nalewki.
Świetlik lekarski – zastosowanie
Najczęściej używa się go do leczenia chorych lub podrażnionych i zmęczonych oczu, w chorobach żołądka i wątroby, w kolce żółciowej, przy obniżonym ciśnieniu tętniczym i dolegliwościach związanych z powracającymi krwawieniami z nosa. Eliminuje problemy trawienne, gdyż pobudza wydzielanie soków żołądkowych i żółci. Badania naukowe potwierdziły, że świetlik łąkowy ma działanie przeciwzapalne. Wpływa na dobry nastrój.
Świetlik wykorzystywany jest w przemyśle kosmetycznym jako naturalny składnik kremów, żeli i mleczek do demakijażu, gdyż świetnie nadaje się do tonizowania skóry twarzy. Szczególnie poleca się go osobom z cerą naczynkową oraz suchą. Produkuje się z niego kosmetyki łagodzące przebarwienia na skórze i zmniejszające widoczność naczyń krwionośnych oraz obrzęki.
Świetlik lekarski na oczy
Ziele stosuje się zewnętrznie głównie w chorobach narządu wzroku, dlatego wchodzi w skład niektórych kropli do oczu. Redukuje zmęczenie, zaczerwienienia, regeneruje gałkę oczną, chroni oko przed promieniowaniem UV. W postaci płynu do przemywania polecany jest przy łzawieniu spowodowanym reakcjami alergicznymi. Działa kojąco, łagodzi objawy zmęczenia oczu w związku z przebywaniem w pomieszczeniach ze sztucznym światłem, długim oglądaniem telewizji czy pracą przy komputerze (pieczenie, zaczerwienienie), zmniejsza skłonność do łzawienia.
Świetlik lekarski na zapalenie spojówek
Roślina jest stosowana w stanach zapalnych spojówek różnego pochodzenia (alergiczne, bakteryjne czy wiosenne). Przydaje się przy zapaleniu brzegów powiek. Wykazuje właściwości odświeżające, tonizujące oraz wzmacniające zmęczony i osłabiony wzrok, reguluje ciśnienie w gałce ocznej. Świetlik warto stosować przy światłowstręcie. Zioło przykłada się do oczu w formie okładów, smaruje żelami lub maściami, a także zakrapla.
Świetlik lekarski – krople
Krople ze świetlika lekarskiego są dostępne bez recepty. Zazwyczaj nie zawierają substancji konserwujących, więc mogą być stosowane przez osoby noszące soczewki. Bardzo często towarzyszy im dodatkowo wyciąg z innych roślin, np. rumianku, bławatka, oczaru wirginijskiego. Pomaga także w leczeniu jęczmienia na powiekach.
Świetlik lekarski na kurzajki
Zielarze polecają świetlik lekarski na brodawki. Wystarczy zaatakowane miejsce posmarować dwa razy dziennie przez pewien czas i kurzajki się wykruszą. Przed zastosowaniem jakichkolwiek kremów na brodawki najlepiej skonsultować się z dermatologiem.
Świetlik lekarski – herbata
Jedną łyżkę ziela świetlika należy zalać szklanką letniej wody, wymieszać i ogrzewać pod przykryciem przez 30 minut nie dopuszczając do wrzenia, odcedzić. Pić dwa razy dziennie po pół szklanki odwaru. Odwar można stosować również do okładów lub przemywań – w saszetkach lub suszu. Torebkę z zielem zalewa się szklanką wrzątku, zaparza pod przykryciem kwadrans, wyjmuje saszetkę, a kiedy napar ostygnie, przykłada się go na oczy. Okłady stosuje się do dwóch razy dziennie przez kilka dni.
Świetlik lekarski dla psa
Dostępne są płyny na bazie świetlika, które łagodzą podrażnienia oczu u zwierząt. Stosuje się je na zapalenie rogówki, suche oczy, zaczerwienione oczy, choroby bakteryjne oka, zapalenie, gronkowca. Wszystkie preparaty ze świetlika dla psa wolno stosować po konsultacji u weterynarza, który diagnozuje i ustala sposób leczenia.
