Nazwą „werbena” określa się rośliny z rodziny werbenowatych. Należące do niej gatunki to rośliny dwuletnie i byliny pochodzące z Europy oraz Ameryki Południowej i Północnej. Typowym przedstawicielem rodziny jest werbena pospolita inaczej „lekarska” (Verbena officinalis L.), w skład „werben” wpisywana jest również werbena cytrynowa inaczej lippia trójlistna (Aloysia citrodora). Są to rośliny wykorzystywane od wieków w ziołolecznictwie ludowym i w kuchni tradycyjnej.
Werbena lekarska
Od dawna wierzono, że
werbena lekarska czyli pospolita ma wyjątkowe właściwości. W Egipcie wierzono, że roślina ta zrodziła się z łez bogini Izis, w Grecji był korzeń werbeny był noszony przez kapłanów na piersi jako amulet. Druidzi oczyszczali wodą z werbeną swoje ołtarze, a starożytni Persowie wykorzystywali ziele werbeny do wróżenia. Legendy mówią, że zielem werbeny tamowano krew z ran Chrystusa, które zadano mu na krzyżu – dlatego też
na werbenę mówiono często „święte ziele”.
Wierzono również, że werbena ułatwia kontrolowanie snów, wręcz wywołuje świadome sny. Coś w tym pewnie jest bo nawet
Indianie amerykańscy używali werbeny do wywoływania wizji, z których odczytywali przeszłość i na tej podstawie podejmowali trudne decyzje. W podobnym celu stosowali zresztą werbenę Celtowie.
W Europie
napary z tego zioła pili poeci oraz pisarze, licząc na przypływ weny twórczej. Z werbeny pospolitej przygotowywano też magiczne napoje miłosne, które
miały zwiększać potencję.
Werbena pospolita to mrozoodporną bylina, dorastającą do 90 cm wysokości. Ma fiołkowej barwy rurkowate, kwitnie w połowie lata. Lubi miejsca słoneczne i lekko zacienione.
Najlepiej rośnie na glebach urodzajnych, lekkich, ewentualnie z dodatkiem gliny. Nadaje się też do uprawy w pomieszczeniach.
Liście werbeny obrywamy w ciągu całego okresu wegetacyjnego. Możemy je również suszyć i przechowywać w papierowych torebkach – w chłodnym, ciemnym, przewiewnym i suchym miejscu.
Herbata z werbeny właściwości
Herbatka z werbeny wzmacnia organizm. Dobrze wpływa na
trawienie i pomaga w dolegliwościach wątroby.
Ma właściwości przeciwzapalne (łagodzi infekcje górnych dróg oddechowych i objawy alergii). Stosuje się ją również jako środek wykrztuśny, ściągający, przeciwzakrzepowy i przeciwgorączkowy. Wspomaga również procesy trawienne. Pobudza laktację. Ma
właściwości uspokajające, polepsza nastrój i ułatwia zasypianie. Łagodzi
bolesne miesiączki i PMS. Pomaga na kłopoty z pęcherzem moczowym i dobrze wpływa na potencję.
Przepis na herbatkę z werbeny pospolitej:
Około
1 łyżki stołowej ziela werbeny zalewamy 1 szklanką wrzątku i pozostawiamy do zaparzenia od 10 do 20 minut. Napar przecedzamy przez sitko i wlewamy do filiżanki. Możemy dodać do niego plasterek cytryny, łyżeczkę miodu lub konfitury. Stosujemy dwa razy dziennie.
Werbena przeciwwskazania
Uwaga:
herbatki z werbeny nie powinny pić osoby, które reagują alergicznie na tę roślinę, kobiety w ciąży i małe dzieci. Nie należy również przesadzać z ilością herbatek spożywanych codziennie i długością kuracji.
Werbenę pospolitą stosuje się również zewnętrznie. Okłady z wywaru obniżają gorączkę, łagodzą rany, zmiany i wybroczyny na skórze. Pomagają na zmęczone oczy i przy zapaleniu spojówek. Płukanka, sporządzona z liści, pomaga na ropne zapalenie gardła. Okłady z suszonych lub świeżych liści werbeny można stosować na zranienia i owrzodzenia. Zapach świeżych liści werbeny przynosi ulgę w stanach napięcia nerwowego i bólu głowy. Jak już pisaliśmy werbena wpływa pozytywnie na potencję, doskonale więc nadaje się do nalewek.
Przepis na nalewkę z werbeny pospolitej:
Do słoja wsypujemy około 50 – 100 listków werbeny pospolitej zalewamy 40% alkoholem i macerujemy. Możemy dodać do smaku miód lub brązowy cukier – ok. 200 g. Odstawiamy na dwa miesiące, potem odcedzamy i przelewamy do butelek. Jeżeli lubimy smak cytryny to zamiast listków werbeny lekarskiej zastosujemy werbenę cytrynową.
W celach leczniczych popijamy około 10 ml nalewki, 3 razy dziennie.
Werbena cytrynowa (lippia trójlistna)
Werbena cytrynowa, czyli inaczej lippia trójlistna (Aloysia citrodora) wywodzi się z Ameryki Południowej. W ogrodzie osiąga nawet 60 cm wysokości, ma niewielkie, białe kwiaty wydzielające delikatny, cytrynowy zapach. Roślina uprawiana w pomieszczeniu w doniczce osiąga ok. 15 cm wysokości, lubi glebę żyzną, próchniczą, lekko wilgotną.
Werbena cytrynowa oddziałuje na organizm podobnie jak werbena lekarska. Ponadto jest doskonała jako
dodatek do zimnych dań i sałatek, słodkich napojów i sosów oraz puddingu, marynat, dżemów i deserów. Nie traci swojego aromatu podczas gotowania. Robi się z niej bardzo smaczne herbatki i nalewki.
Przepis na herbatkę z werbeny cytrynowej:
Około
5 g suszu werbeny cytrynowej zalewamy gorącą (100 st. C) wodą. Zaparzamy pod przykryciem przez 5 – 7 minut. Następnie napar przecedzamy i nalewamy do filiżanek. Doskonale smakuje z miodem i miętą.
Werbena cytrynowa przeciwwskazania
Herbatki z werbeny cytrynowej nie powinny pić osoby, które reagują alergicznie na tę roślinę,
kobiety w ciąży i małe dzieci. Nie należy również przesadzać z ilością herbatek – starajmy się nie przekraczać 2 filiżanek dziennie.
