Na temat zielonej herbaty krążą legendy. Ludzie na całym świecie odkrywają jej zalety, podkreślając, jak pomaga w codziennym życiu. Okazuje się, że liście zielonej herbaty mają wyjątkowo bogaty skład chemiczny, dzięki czemu napar posiada liczne właściwości prozdrowotne. Dla Chińczyków i Japończyków picie tej cennej herbaty jest rytuałem, który pozwala na osiągnięcie harmonii i wyciszenia. Zielona rewolucja dociera do odległych zakątków globu. Czy to prawda, co ludzie o niej mówią?
Zielona herbata jest najstarszą herbatą świata, gdyż jej historia sięga 2700 roku p.n.e. Według legendy, cesarz chiński Szen Nung odpoczywając pod krzewem herbacianym zauważył, że kilka listków wpadło do miseczki z gorącą wodą. Gdy spróbował naparu, poczuł jego czarodziejską moc. Chiny przodują dziś na świecie w produkcji zielonej herbaty, a kolejne miejsca zajmują Japonia, Indonezja i Wietnam.
Korzyści zdrowotne
Na świecie uprawia się różne gatunki zielonej herbaty, które różnią się wyglądem liści, kolorem naparu, smakiem, zapachem oraz zawartością kofeiny. Ich właściwości zależą od pory roku, a nawet pory dnia, kiedy zbiera się liście, wieku zbieranych liści, ich walorów smakowych oraz sposobu ich zwijania. Duże znaczenie ma także miejsce uprawy. Najdroższe gatunki pochodzą z liści zbieranych o świcie.
W odróżnieniu od innych gatunków liście zielonej herbaty nie są poddawane fermentacji, przez co zachowują niemal wszystkie cenne substancje. Aby powstała herbata zielona, liście przerabia się najpóźniej w godzinę po ich zerwaniu zanim zaczną fermentować. Dlatego zdaniem wielu, zielona herbata jest najzdrowsza na świecie. Inni zwracają uwagę na jej korzystne działanie w diecie odchudzającej oraz pomoc w oczyszczaniu organizmu z toksyn.
Badania potwierdzają, że zielona herbata jest źródłem witamin A, B, C i E oraz mikroelementów – wapnia, potasu, miedzi, cynku, manganu oraz fluoru. Zawiera także polifenoli (przeciwutleniacze) o różnym działaniu, katechiny, silne antyoksydanty, garbniki, alkaloidy, lipidy, aminokwasy oraz teinę. Nie jest to lista ukończona, gdyż naukowcy nadal odkrywają kolejne właściwości zielonej herbaty.
Antyoksydanty
Zielona herbata regularnie pita zmniejsza ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego, wątroby i nowotworów. Zawarte w niej polifenole chronią organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników powstających w wyniku niezdrowego stylu życia, stresu czy dużego wysiłku. Wolne rodniki niszczą zdrowe komórki, powodując w organizmie wielkie szkody. Konsekwencją ich powstawania jest szybsze starzenie się skóry.
Napar z zielonej herbaty zawiera bardzo mocny przeciwutleniacz – galusan epigallokatechiny (EGCG), który jest setki razy silniejszy niż witamina C i do dwadzieścia pięć razy silniejszy od witaminy E. Według badań, polifenole obecne w zielonej herbacie są nawet sześciokrotnie skuteczniejsze w obniżaniu potencjału radioaktywnego w porównaniu z polifenolami występującymi w czarnej herbacie.
Spokój umysłu
Antyoksydanty spowalniają reakcje utleniania w organizmie, biorą udział w obronie organizmu przed bakteriami oraz wirusami. Flawonoidy zapobiegają chorobom układu krążenia oraz korzystnie wpływają na wchłanianie witaminy C. Dzięki zawartości witamin z grupy B zielona herbata korzystnie wpływa na zdolności umysłowe, wzmacnia system nerwowy, zapobiega zmęczeniu.
L-teanina wykazuje właściwości uspokajające, zwiększając poziom dopaminy w mózgu. Uznaje się, że prowadzi do zmniejszenia ciśnienia krwi. Badania wykazały, iż zielona herbata relaksuje zaledwie 40 minut po jej spożyciu, nie stwarzając poczucia senności. Jej właściwości zdrowotne są najbardziej wydajne, kiedy jest spożywana na gorąco z kawałkiem cytryny, ale można ją pić także schłodzoną.
Metabolizm
Zielona herbata zawiera kofeinę, która przyspiesza metabolizm. Badania wskazują, że picie od dwóch do czterech szklanek zielonej herbaty dziennie może sprawić, że podczas wysiłku organizm spali 17 proc. więcej kalorii. Dostarczenie kofeiny do organizmu przed treningiem umożliwia wydłużenie czasu aktywności fizycznej i jej intensywności. W wyniku działania kofeiny wzrasta wytrzymałość, zredukowane jest także odczuwanie bólu.
Galusan epigallokatechiny i kofeina są uważane za spalacze tłuszczu. Połączenie obu substancji w dużych dawkach zwiększa wydatkowanie energii przez organizm. Zawarte w zielonej herbacie katechiny EGCG wykazują istotny wpływ na zmniejszenie liczby i objętości komórek tkanki tłuszczowej. Badania naukowe wykazały, że u osób spożywających zieloną herbatę zauważono spadek masy ciała w przeciwieństwie do osób, które jej nie piły.
Japońskie ceremonie herbaty
Zielona herbata, choć pochodzi z Chin, jest narodowym napojem Japonii. Japońska ceremonia parzenia herbaty jest znana jako „chanoyu” lub „sadō”. Podczas ceremonii gospodarz wykonuje różne rytuały, takie jak przygotowanie herbaty w specjalny sposób i podanie jej gościom w pięknych naczyniach. Recytuje specjalne słowa lub frazy, które są związane z rytuałem.
Zdaniem Japończyków, regularne picie zielonej herbaty wspomaga leczenie ponad 60 schorzeń. Japońskie badania wykazały, że ludzie, którzy regularnie spożywają duże ilości zielonej herbaty, żyją dłużej niż pozostali.
Matcha
Jedną z najpopularniejszych typów zielonej herbaty w Japonii jest matcha, którą pije się na ciepło lub zimno oraz dodaje do potraw i przekąsek. Powstaje poprzez mielenie liści herbaty, które przez kilka tygodni przez zbiorem osłaniano od słońca. Dzięki temu matcha nabiera wyjątkowego aromatu i słodyczy. Liście mielone są w powolnym procesie, który ma zapewnić powstanie idealnego w kolorze i strukturze proszku. Matcha nie jest parzona, lecz rozprowadzana w wodzie za pomocą specjalnego mieszadełka.
