Tarczyca bajkalska (Bajkalina) – właściwości i działanie herbaty z tarczycy

Tarczyca to rodzaj roślin należący do rodziny jasnotowatych. Należy do niej ponad 350 gatunków. Występują przede wszystkim w Azji, w Europie rośnie 13 gatunków. W Polsce rodzime są dwa gatunki – tarczyca pospolita i tarczyca oszczepowata. Łacińska nazwa rodzaju – Scutellaria L. – pochodzi od tego, że górnej części kielicha znajduje się tarczka przypominająca czarkę do picia (po łacinie scutella). Tarczyca pospolita używana była w medycynie ludowej jako środek na uspokojenie i wzmocnienie, oraz moczopędny i przeciwgorączkowy.

Tarczyca bajkalska

Jednak to tarczyca bajkalska była powszechnie wykorzystywana w ziołolecznictwie – od lat stosuje się ją tradycyjnej medycynie Dalekiego Wchodu. W Chinach i Japonii nalewka lub napar z korzenia tarczycy bajkalskiej jest stosowany tradycyjnie m.in. w gorączce, chorobach wirusowych, alergii i astmie.

Bajkalina

Tarczyca bajkalska to niewysoka rośliną wieloletnia – wyrasta przeważnie od 25 do 60 cm. Kwitnie od czerwca do września, wtedy też odbywają się jej zbiory. Pochodzi z Azji – Syberii, Zabajkala, Nadmorskiego Kraju, Mongolii, Japonii oraz Chin. Swoją nazwę zawdzięcza właśnie pochodzeniu z okolic jeziora Bajkał – gdzie nazywana jest również Bajkaliną.

Korzeń tarczycy bajkalskiej

Surowcem zielarskim jest przede wszystkim korzeń palowy o długości 8-25 cm i średnicy 1-3 cm, barwy szaro-żółtej lub jasno-brunatnej. Po wykopaniu z ziemi powinien być szybko rozdrobniony i wysuszony, aby nie dopuścić do zepsucia. Zawiera on wyjątkowo dużo  wyjątkowo flawonów typu lipofilnego i wykazuje w związku z tym bardzo szeroki zakres działania biologicznego. W zielarstwie stosuje się również napar z liści tarczycy bajkalskiej. Jest gorzki i cierpki ale ma silne działanie uspokajające i nasenne.

Bajkalina właściwości

Tarczycę bajkalską stosuje się w zielarstwie przede wszystkim jako środek: przeciwalergiczny, przeciwastmatyczny, przeciwzapalny, przeciwartretyczny, żółciopędny, przeciwmiażdżycowy i przeciwzakrzepowy. Wpływa pozytywnie na krążenie i serce. Ma właściwości antyoksydacyjne, przeciwwolnorodnikowe, przeciwdrgawkowe, przeciwwirusowe,  przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Dzięki swoim właściwościom może być stosowana jako środek uzupełniający w leczeniu stanów zapalnych skóry a szczególnie trądziku. Może być stosowana równie jako środek łagodzący podrażnienia skóry – także okolic intymnych. Pomaga w leczeniu chorób dziąseł i w przewlekłych stanach zapalnych śluzówki jamy ustnej, np. spowodowanych niedopasowanymi protezami zębowymi. Co najciekawsze zwalcza wiele bakterii, w tym te powodujące próchnicę oraz ma właściwości grzybobójcze, dlatego pomaga w leczeniu grzybicy jamy ustnej. Tarczyca bajkalska stosowana była w tradycyjnej medycynie chińskiej w leczeniu wielu chorób spowodowanych przez wirusy, m.in. wirusowego zapalenia wątroby. Współcześnie wiadomo, że właściwości te zawdzięcza zawartości flawonoidów, które powodują również zmniejszenie poziomu cholesterolu we krwi i chronią przed miażdżycą. Wyciąg z korzenia tarczycy bajkalskiej stosowany jest również w kosmetyce. Jest składnikiem kremów o działaniu przeciwzapalnym i przeciwalergicznym oraz rozjaśniających cerę i zapobiegających nadmiernemu opalaniu.

Tarczyca bajkalska jak stosować

Nie ma ustalonego sposobu dawkowania tarczycy bajkalskiej. Najczęściej stosuje się ją następująco: Zioło suche – od 1 do 2 gram 3 razy dziennie. Napar – jedna łyżka suszu na jedną szklankę wody, stosujemy odwar, czyli preparat zalewamy wrzątkiem, przykrywamy i czekamy, aż wystygnie. Nie więcej niż trzy szklanki dziennie. Nalewka – od 2 do 4 ml 3 razy dziennie. Nalewkę przygotowujemy następująco: alkohol 40-45%,  macerujemy 2 tygodnie. Przed zażyciem rozcieńczamy w wodzie.

Bajkalina cena

Tarczycę bajkalską sprzedaje się zarówno w formie ciętych suszonych korzeni, jak i tabletek lub kapsułek. 100 g ciętego korzenia to koszt około 10 zł, 60 kapsułek ekstraktu (300 mg) tarczycy bajkalskiej kosztuje około 20 zł. Droższe są preparaty pochodzące z upraw ekologicznych, powinny mieć oznaczenie BIO, ale warto nieco więcej zapłacić i mieć gwarancję, że otrzymujemy produkty bez zanieczyszczeń.

Tarczyca bajkalska przeciwwskazania

Do przeciwwskazań stosowania bajkaliny należy m.in. hipoglikemia, nietolerancja rośliny oraz zaburzenia autoimmunologiczne. Pamiętajmy, że wszelkie produkty ziołowe nie są obojętnie dla naszego zdrowia, mogą wchodzić w interakcje z przyjmowanymi przez nas lekami. Dlatego w każdym przypadku powinniśmy stosowanie preparatów ziołowych skonsultować z lejkarzem. Unikajmy podawania bajkaliny dzieciom i młodzieży do 18. roku życia oraz kobietom w ciąży.