Wzdęcia i gazy są dolegliwością dość powszechną. Powstają one na skutek gromadzenia się gazów w przewodzie pokarmowym, wywołując szereg objawów, takich jak uczucie pełności i ciężkości, zwiększenie obwodu brzucha, ból brzucha i ogólny dyskomfort. Jedną z przyczyn ich powstawania jest nieodpowiednia dieta. Jakie produkty powodują nadmierne wydzielanie się gazów w jelitach? Poniżej najpopularniejsze z nich.
Wzdymające rośliny strączkowe
Grochówka lub fasolka po bretońsku – te potrawy często kojarzą się z występowaniem gazów i wzdęć. Rośliny strączkowe zawierają cukry z grupy rafinoz – m.in. stachiozę, ajugozę i werbaskozę. W przewodzie pokarmowym ta grupa cukrów wykazuje działanie gazotwórcze, ponieważ ludzki organizm nie jest w stanie ich strawić i przyswoić. W jelicie grubym rafinozy fermentują, wytwarzając metan, który odpowiada za nieprzyjemne wzdęcia. Dodatkowo rośliny strączkowe są bogatym źródłem błonnika, który w nadmiarze również może działać wzdymająco.
Mleko i jego przetwory
Nietolerancja laktozy, która jest jednym z cukrów zawartym w mleku, może dotyczyć nawet 37% społeczeństwa. Brak laktazy w organizmie (enzymu umożliwiającego jej trawienie) sprawia, że niestrawiona laktoza w jelicie grubym ulega fermentacji. Prowadzi to do wydzielania i gromadzenia się dużej ilości gazów, które następnie powodują wzdęcia, bóle brzucha i inne związane z tym dolegliwości.
Produkty pełnoziarniste
Pełne ziarno ma niewątpliwie mnóstwo składników odżywczych, jednak także ono może prowadzić do wzdęć i gazów. Wszystko za sprawą rafinozy (obecnej także w warzywach strączkowych) połączonej z dużą ilością błonnika i dodatku krochmali. Jedynym ziarnem, które nie działa gazotwórczo, jest ryż. W przypadku innych ziaren nadmierne spożycie produktów pełnoziarnistych może prowadzić do nadprodukcji gazów i związanego z nimi dyskomfortu.
Warzywa kapustne
Kapusta, brokuły, kalafior i brukselka to również produkty, które wywołują gazy. Odpowiada za to związek chemiczny zawarty w warzywach kapustnych, zwany izotiocyjanianem allilu. Receptory w jelitach są bardzo wrażliwe na tą substancję, dlatego gdy tylko ją wykryją, wysyłają do mózgu sygnał ostrzegawczy. W odpowiedzi dochodzi do przyspieszenia pasażu jelitowego. Dodatkowo kapusta stymuluje wytwarzanie kwasu żołądkowego oraz zawiera rafinozy, które mają działanie gazotwórcze.
Gazowane napoje
Podczas spożywania gazowanych napojów połykany wraz z płynem gaz przedostaje się wraz z treścią żołądkową do jelit, zwiększając objętość gazów jelitowych. Ponadto znaczna część takich napojów dosładzana jest za pomocą słodzików, które – fermentując w jelitach – wytwarzają metan.
Wzdęcia i gazy mogą być przyczyną dyskomfortu, zwłaszcza, jeśli pojawiają się regularnie. W takim wypadku warto przyjrzeć się swojej diecie, wykluczając z niej kolejne produkty gazotwórcze. Jeśli jednak zmiana trybu życia i diety nie poprawi sytuacji lub wzdęciom towarzyszą inne objawy (biegunki, zaparcia, częste bóle, krew w stolcu), warto skonsultować się ze specjalistą.
Źródła
- 1. GulbickaD, P., & GrzymisławskiE, M. Wzdęcia brzucha–najczęstsze przyczyny i postępowanie.
- 2. Lisiewska, Z. „Naturalne związki ograniczające wartość odżywczą niektórych warzyw.” Postępy Nauk Rolniczych 38.1-2 (1991).
- 3. Zatwarnicki, Paweł. „Nietolerancja laktozy–przyczyny, objawy, diagnostyka.” Piel. Zdr. Publ 4.3 (2014): 273-276.
- 4. GulbickaD, P., & GrzymisławskiE, M. Wzdęcia brzucha–najczęstsze przyczyny i postępowanie.
- 5. Gumiela, Dorota. „Postępowanie dietetyczne wśród osób chorujących na zespół jelita drażliwego (IBS).” Forum Zaburzeń Metabolicznych. Vol. 11. No. 3. 2020.
Artykuł partnera.
