Płukanie herbaty – na czym polega i czy warto to robić?

Herbata to napój, który zna każdy z nas. Wypijamy go zazwyczaj bezrefleksyjnie — torebkę z suszem zalewamy gorącą wodą, dodajemy cukru… i gotowe. Choć dla nas jest to niemal instynktowne, to przygotowywanie herbaty w innych kulturach ma wieloletnią historię. Ciekawym rozwiązaniem jest tzw. płukanie herbaty. Na czym polega ta metoda? Jeśli chcesz poznać więcej informacji na ten temat, koniecznie przeczytaj poniższy tekst. Dzięki naszemu artykułowi poradnikowemu dowiesz się między innymi:  

• po co płukać herbatę?

• jak należy prawidłowo wykonać płukanie herbaty?

• czego należy unikać podczas płukania?

  Jeśli jesteś z kolei zainteresowany właściwościami zdrowotnymi roślin oraz ziół, powinieneś koniecznie przeczytać kolejny z naszych artykułów: „Ślazy malwy — właściwości zdrowotne”.

Dlaczego warto płukać herbatę?

Płukanie jest zalecane szczególnie w przypadku tych gatunków chińskich herbat, przy których wytarzaniu wykorzystywane są mikroorganizmy. Do takich odmian należy szczególnie gatunek Pu-Erh, czyli herbata czerwona. Z uwagi na sposób jej produkcji oraz przechowywania (Pu-Erh nie jest szczelnie pakowana, co czyni ją szczególnie narażoną na zanieczyszczenie), zanurzenie liści na kilka sekund w gorącej wodzie pozwala oczyścić je z pyłków. Wyczyszczone w ten sposób liście, po ponownym zanurzeniu w gorącej wodzie (na czas dłuższy niż parę sekund) uwalniają wszystkie swoje aromaty. Spożywanie tak przygotowanego naparu sprawia więcej przyjemności, a smak wydaje się głębszy i bardziej intensywny. Płukanie herbaty jest praktykowane głównie w kulturze azjatyckiej, w tym w szczególności w tradycji chińskiej, gdzie umiejętne przygotowywanie herbaty jest istotną częścią stylu życia.

Płukanie herbaty – zastosowania

Oprócz możliwości uzyskania bardziej wyrazistych walorów smakowych, płukanie herbaty ma zastosowanie także w codziennym życiu. W tradycji chińskiej woda powstała po wypłukaniu liści herbaty jest często wykorzystywana do oczyszczenia czarek oraz innych naczyń wykorzystywanych kuchni. Taki sposób działania jest przejawem oszczędności — woda wykorzystana do płukania nie powinna być marnotrawiona. Last but not least, wśród części Chińczyków panuje przekonanie, że herbata — o ile oczywiście została wypłukana w odpowiedni sposób — ma także pewne właściwości przeciwzapalne. Dzięki temu może być ona z powodzeniem stosowana podczas walki z przeziębieniem, grypą, katarem czy anginą.

Czy budzenie herbaty i płukanie to to samo?

Generalnie rzecz ujmując — tak. Przez budzenie herbaty rozumie się krótkotrwałe płukanie liści herbaty w wodzie. Budzenia nie należy przy tym traktować jako parzenia herbaty z europejskiego punktu widzenia. To potrafi bowiem trwać zazwyczaj od kilku do nawet kilkunastu minut. Budzenie herbaty chińskiej jest stosowane przede wszystkim podczas parzenia w stylu gongfu cha i odnosi się do takich gatunków jak na przykład oolongi, heicha oraz innych herbat dojrzewających. Warto jednak pamiętać, że chińska tradycja dotycząca przygotowywania herbaty jest niezwykle bogata i obfituje w czynności przypominające niekiedy rytuał. Dlatego termin „budzenie herbaty” nie zawsze oznacza to samo. Wręcz przeciwnie — w przypadku niektórych spośród odmian gongfu cha stosuje się inny sposób płukania. Może to być np. ogrzewanie liści herbaty z użyciem piecyka zasilanego przez węgiel. Podobnie jak w przypadku budzenia z wykorzystaniem gorącej wody, użycie ciepła także ma na celu wzmocnienie aromatu.

Poprawne płukanie herbaty

Wykonanie płukania herbaty w prawidłowy sposób nie jest niczym szczególnie skomplikowanym. Cała operacja nie powinna zająć więcej niż kilka sekund. Wszystko dlatego, że już po kilkunastu sekundach herbata zanurzona w gorącej wodzie zaczyna wydzielać aromat. Jeśli zatem będziesz zwlekał i wyjmiesz herbatę z wody zbyt późno, to cały proces pójdzie na marne — herbata zostanie pozbawiona swoich walorów smakowych. Podsumowując — płukanie herbaty powinno wyglądać w następujący sposób:

• zaparzenie wody w małym czajniczku (w tradycji chińskiej jest on określany jako tzw. gaiwan),
• zalanie liści herbaty gorącą wodą,
• po około pięciu-dziesięciu sekundach przelanie naparu do drugiego naczynia (szklanki). Oczywiście, liście herbaty powinny pozostać na swoim miejscu. Musisz więc podczas przelewania zadbać o to, by nie powędrowały one razem ze zlewaną wodą. Pomocne w tym okaże się sitko.

Czy wszystkie herbaty trzeba płukać?

Należy mieć na uwadze, że chociaż płukanie herbaty daje wiele opisanych wyżej korzyści, to nie znajdzie zastosowania w parzeniu wszystkich gatunków tej używki. Przykładowo, płukanie jest zalecane w przypadku chińskich czarnych herbat oraz herbat surowych, Z drugiej jednak strony nie powinno się stosować tej metody przede wszystkim w przypadku takich odmian jak herbaty:

• białe,
• zielone japońskie.

Dlaczego powinno się unikać takiego działania w przypadku powyższych odmian? Otóż cechują się one tym, że wskutek zanurzenia w wodzie z ich liści nad wyraz szybko wypłukaniu ulegają aromaty. W efekcie napar powstały z tak oczyszczonego suszu będzie mało intensywny.

Płukanie herbaty a pielęgnacja

Zapewne niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, jakie korzyści — poza wzmocnieniem smaku wywaru — przynosi parzenie herbaty. Zastosowanie wody odsączonej od liści może przynieść pozytywne efekty dla … włosów. Mycie głowy herbatą ma cenne właściwości prozdrowotne. Jeśli zdecydujesz się na płukanie herbaty, pielęgnacja włosów w użyciem powstałego w ten sposób wywaru również jest możliwa. Wszystko dlatego, że wiele gatunków herbat zawiera pokaźne ilości garbników oraz kofeiny. Ponadto, związki zawarte w liściach mają silne właściwości przeciwbakteryjne oraz antyseptyczne, a także zawierają np. witaminę B5 (dotyczy to głównie herbat zielonych). Substancje te pomagają w utrzymaniu nawilżonej skóry głowy. Jeśli będziesz regularnie, przynajmniej jeden raz w tygodniu, płukać włosy z użyciem naparu z herbaty, to uda Ci się:

• nawilżyć i zmiękczyć swoje włosy,
• zapobiec odwodnieniu owłosienia głowy — wszystko dzięki temu, że część spośród herbat zawiera kwasy tłuszczowe (w tym w szczególności omega-6),
• zapomnieć o matowości włosów – herbata pozwoli odzyskać ich utracony blask,
• wspomóc wzrost włosów oraz zapobiec ich wypadaniu — jest tak, ponieważ napar pomaga w odmłodzeniu komórek skóry głowy.

Ponadto, woda użyta do płukania (budzenia) herbaty może zostać z powodzeniem wykorzystana podczas pielęgnacji skóry twarzy oraz oczu — napar stanowi ciekawą, a jednocześnie naturalną alternatywę dla wód nawilżających dostępnych w sklepach z artykułami kosmetycznymi. Środek ten można wykorzystać również do płukania ust. Wszystko dzięki antybakteryjnym właściwościom liści hebaty.

Zastosowanie wywaru z płukanej herbaty	Korzyści
Pielęgnacja włosów	Zapobieganie wypadaniu włosów, zmiękczenie włosów, nawodnienie skóry głowy
Pielęgnacja skóry	Nawilżenie oczu oraz skóry twarzy
Pielęgnacja jamy ustnej	Zwalczanie bakterii

Najczęściej zadawane pytania