Majeranek ogrodowy, inaczej lebiodka majeranek, majoran czy mariolka, rośnie dziko na obrzeżach Morza Śródziemnego, w Afryce północnej i w Azji zachodniej. W Polsce majeranek jest rośliną uprawną – rośnie dobrze w gruncie jak i doniczkach. Pamiętajmy jednak, że temperatury występujące w Polsce mogą spowodować przemrożenie rośliny – dlatego dobrze jest przesadzić kępy majeranku do doniczek i przechowywać w cieplejszych pomieszczeniach a wiosną przesadzić z powrotem do ogrodu.
Majeranek należy to ta sama roślin co lebiodka (oregano) i dlatego jest z nią często mylony. Odróżnić majeranek od oregano można najłatwiej w okresie kwitnienia. Majeranek kwitnie na biało lub jasnoróżowo, a oregano ma kwiaty jasnoczerwone lub purpurowe. Liście oregano pachną pieprzem, a majeranku słodko.
Majeranek doskonale radzi sobie na kuchennym oknie w donicy razem z pietruszką, bazylią i innymi w donicy ziołami. Powinno się go hodować w miejscu dobrze nasłonecznionym. W momencie, kiedy pąki kwiatowe dojrzeją, należy podciąć gałązki – o około 10 centymetrów.
Majeranek – właściwości lecznicze
W medycynie naturalnej wykorzystuje się całe pędy majeranku oraz olejek majerankowy. Roślinę tę stosuje się na katar, kaszel, chore zatoki, trawienie, odchudzanie. Dawniej majeranek znajdował zastosowanie jako środek na wzmocnienie serce, wzmożenie popędu płciowego, poprawienie trzeźwości umysłu, dolegliwości żołądkowe czy kamienie nerkowe.
Współcześnie majeranek zaleca się na katar, kaszel, chore zatoki, trawienie, a nawet na odchudzanie. Jest również składnikiem maści przeciwreumatycznych oraz kropli do płukania jamy ustnej. Stosowany zewnętrznie pomaga w zabliźnianiu trudno gojących się ran.
Majeranek pobudza wydzielanie żółci, soków żołądkowych, ma łagodne działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie i przeciwzapalne, dlatego często stosuje się go na problemy trawienne czy bóle brzucha. Poza tym majeranek działa wiatropędnie. Jest również sprawdzonym środkiem hamującym biegunki.
Z badań naukowców wynika również, że majeranek charakteryzuje się dobrymi właściwościami przeciwutleniającymi, dotyczy to również pozyskiwanego z tego zioła olejku.
Napar z majeranku na kaszel
Majeranek działa wykrztuśne, doskonale sprawdzi się przy kaszlu mokrym. Współczesna fitoterapia poleca stosowanie majeranku również przy zapaleniu oskrzeli. W tej roli stosuje się się napar z majeranku oraz płukankę na gardło.
Przepis na płukankę na gardło z majeranku:
Łyżkę wysuszonego majeranku zalej szklanką wrzątku i pod przykryciem trzymaj 10 minut. Przecedź, wymieszaj z łyżeczką oliwy. Weź łyk ciepłego naparu do ust, potrzymaj, potem przepłucz nim gardło i wypluj.
Przepis na napar na kaszel z majeranku:
Potrzebujemy jedną łyżkę suszonego majeranku i miód. Majeranek zalewamy szklanką wrzącej wody i pozostawiamy do zaparzenia pod przykryciem na około 15 minut. Gdy ostygnie – przecedzamy, dodajemy miód i mieszamy. Napar pijemy dwa, trzy razy dziennie.
Napar z majeranku na katar i zatoki
Kataru skutecznie łagodzi maść z majeranku, korzystnie działa również napar z jego liści. Wspomoże leczenie wypijanie dwóch szklanek naparu dziennie. Jak przygotować taki napar? Bardzo prosto – zalewamy wrzątkiem 2 łyżeczki suchych liści majeranku i gdy nieco ostygnie – dodajemy miodu.
Nie każdy wie, że majeranek zmniejsza również dolegliwości zator, które częste są przy katarze. Objawy stanów zapalnych zatok łagodzą inhalacje. Dwie łyżki suchych liści majeranku zalewamy wrzątkiem w misce – stosujemy około 0,5 litra wrzątku. Po kilku minutach pochylamy się nad parującym naparem, nakrywamy głowę ręcznikiem i inhalujemy. Zabieg powinien trwać od 5 do 10 minut, nie powinniśmy go powtarzać zbyt często.
Ciekawostki o majeranku
Majeranek na libido
Podobno starożytni Grecy stosowali majeranek, by zwiększyć libido. Przyprawiano nim wina, a nawet dodawano go do kosmetyków pielęgnujących ciało.
Majeranek w kuchni – ciekawostki
W przeciwieństwie do większości ziół suszony majeranek ma mocniejszy aromat niż świeże liście, dlatego najlepiej dodawać go na początku gotowania i w mniejszej ilości niż majeranek świeży. Jedna łyżka suszonego majeranku to 3 łyżki majeranku świeżego.
Suszony majeranek można stosować zamiast soli. W ten sposób stosuje się go często w kuchni niemieckiej i francuskiej oraz do włoskiej pizzy na zmianę z oregano.
Suszony i rozdrobniony majeranek często dodaje się do smalcu, który przez to nie jełczeje i zachowuje dłużej świeżość.
Herbata z majeranku:
Herbata z majeranku pomaga w przeziębieniach, obniżeniu nastroju (pomaga zasnąć), łagodzi przewlekły stres i wzmacnia układ odpornościowy. Nie przesadzajmy nie przesadzić z jej nadmiarem – maksymalna ilość to dwie do trzech filiżanek herbatki z majeranku dziennie.
Przepis na herbatkę z majeranku
Dwie łyżeczki suszonego lub świeżego majeranku zalewamy szklanką wrzącej wody. Napar zostawiamy do zaparzenia pod przykryciem na ok. dziesięć do piętnastu minut. Pijemy po odcedzeniu.
Herbatkę można też przygotować zastępując wodę gorącym mlekiem. Dla złagodzenia smaku można dodać łyżeczkę miodu. Zaleca się picie jednej szklanki naparu stopniowo dwa do trzech razy razy w ciągu dnia.
Pamiętajmy, że wszystko, co w nadmiarze – może zaszkodzić. Ostrożność w stosowaniu preparatów z majeranku powinny zachować kobiety w ciąży i osoby cierpiące na niskie ciśnienie. Niewskazane jest również podawanie olejku z majeranku dzieciom w wieku do szóstego roku życia, a stosowanie u starszych należy skonsultować z lekarzem pediatrą.
Stosowanie zbyt silnego naparu z majeranku prowadzi do zapaleń, podrażnień wątroby, systemu nerwowego, a przygotowana zbyt silna maść powoduje stany zapalne skóry. Pamiętajmy również, że ziele majeranku i olejek z majeranku mogą wywołać reakcje uczuleniowe.
Nadużywanie majeranku do przyprawiania potraw może spowodować obniżenie nastroju, depresję i bóle głowy.