Galaretowaty dysk fermentujący w słodzonej herbacie jest uwielbiany przez miłośników medycyny naturalnej od ponad 2000 lat. W wielu źródłach pojawiają się informacje, że kombucha jest panaceum, łatwo trafić też na artykuły o szkodliwości napoju. Jaka jest naprawdę i czy warto przygotować ją w domu?
Co to jest kombucha?
Choć najczęściej nazywana jest grzybem herbacianym lub grzybkiem japońskim, z biologicznego punktu widzenia bardziej trafne jest dla niej angielskie określenie scoby. To skrót od symbiotic culture of bacteria and yeast czyli symbiotycznych kultur bakterii i drożdży. Grzybek ma konsystencję galarety, jest koloru mlecznobiałego i kształtem dopasowuje się do naczynia, w którym jest hodowany.
Pierwsze wzmianki o kombuchy pochodzą sprzed 2000 lat z Dalekiego Wschodu. To stamtąd przywędrowała do Europy receptura na napój długowieczności. Sfermentowana herbata, przygotowana na bazie przypominającego meduzę grzybka, to świetna alternatywa dla sklepowych napojów gazowanych. Jest nie tylko smaczna, ale i bogata w liczne mikro i makroelementy.
Zdrowotne właściwości kombuchy
Napój z kombuchy jest źródłem wielu witamin, enzymów i kwasów organicznych. Przede wszystkim zawiera żywe kultury bakterii, dzięki czemu wykazuje właściwości probiotyczne. Jest bogaty w witaminę C, a tym samym wzmacnia odporność. Dzięki dużej zawartości tiaminy, czyli witaminy B1 wspiera układ immunologiczny. W składzie kombuchy odkryto także zawartość witamin B2, B3, B6, B12 i aminokwasów. Na zdrowotne działanie napoju mają wpływ również kwas foliowy, octowy, mlekowy, glukonowy, glukuronowy, jabłkowy, szczawiowy, węglowy i kwasy nukleinowe.
Mimo powszechnej opinii kombucha nie jest lekiem na wszystkie schorzenia. Kluczowe w jej działaniu jest budowanie odporności i równowagi w organizmie. Dzięki temu pozostałe puzzle w poszczególnych układach zaczynają się dopasowywać.
Kombucha wspiera odchudzanie
Najszybciej, bo już po kilku dniach od rozpoczęcia kuracji herbatą z kombuchą, zauważymy działanie na układ pokarmowy. W procesie fermentacji powstają żywe kultury bakterii, które wspierają jelita, poprawiają trawienie, koją stany zapalne i działają korzystnie na odchudzanie. Kwas mlekowy zapobiega zaparciom, a pirydoksyna (witamina B6) ma kluczowe znaczenie w walce z otyłością. Badania z 2005 roku wykazały, że dzięki zawartości kwasu octowego, jabłkowego i polifenoli kombucha ogranicza gromadzenie się tłuszczu w organizmie. Z kolei w jednym z artykułów w Food & Function w 2010 roku naukowcy z Indii wykazali, że napój może wspomóc leczenie wrzodów żołądka.
Dla serca, mózgu i urody
Enzymy powstające przy fermentacji herbaty poprawiają pracę trzustki i wątroby, a tym samum wspierają detoksykację. Kwas glukoranowy wchłania substancje toksyczne i pomaga wydalać je z organizmu. Picie kombuchy wpływa też pozytywnie na witalność i dobre samopoczucie.
Nie wszystkie właściwości kombuchy zostały potwierdzone naukowo, jednak zwolennicy picia tego napoju wśród zalet wymieniają także:
- łagodzenie migren
- łagodzenie alergii
- kojenie bólów pleców
- działanie uspokajające
- odbudowę zdolności akomodacyjnych oka
- działanie antybakteryjne i antygrzybiczne
- zapobieganie chorobom nowotworowym
- regulację ciśnienia krwi
- poprawę koncentracji
- zapobieganie miażdżycy, obniżenie poziomu cholesterolu
- łagodzenie objawów menopauzy
- pomoc w gojeniu ran
- opóźnienie starzenia się organizmu
- odbudowę flory bakteryjnej w jelitach po kuracji antybiotykowej.
Czy kombucha jest szkodliwa?
Podobnie jak w innych kuracjach, w stosowaniu kombuchy najważniejszy jest umiar. Zwolennicy sfermentowanej herbaty radzą aby zaczynać od małych dawek (50 ml dziennie). Podczas kuracji powinno się pić dużo innych płynów. Na początku spożywania kombuchy mogą wystąpić skutki uboczne, takie jak biegunka, wzdęcia czy bóle głowy. Jest to naturalna reakcja organizmu na pozbywanie się toksyn.
W amerykańskich mediach kilka razy było głośno na temat szkodliwości picia kombuchy dla życia i zdrowia. W 1995 roku z powodu kwasicy mleczanowej do szpitala trafiły dwie kobiety, z czego jedna zmarła po kilku dniach. Obie pacjentki przez dwa miesiące codziennie piły kombuchę. Nie udowodniono jednak bezpośredniego wpływu sfermentowanej herbaty na stan kobiet. Lekarze zaczęli przestrzegać przed nadmiernym spożywaniem napoju i alarmować o odpowiednie przygotowywanie mikstury.
Przepis na napój z kombuchy
Przygotowanie sfermentowanej herbaty jest dosyć proste. Napój bez problemu można przyrządzić we własnej kuchni. Niezbędnymi składnikami jest herbata, cukier i grzybek kombuchy.
Podobnie jak przy wypieku chleba na zakwasie, źródło kultur bakterii i drożdży musimy kupić lub pozyskać od kogoś, kto przygotowywał już kombuchę. Grzybek bez problemu można znaleźć na Allegro, w sklepach ekologicznych lub spróbować wytworzyć ją samodzielnie na occie. Potrzebna będzie także herbata, najlepiej czarna lub zielona o intensywnym aromacie. Można też użyć innych gatunków, w zależności od preferencji smakowych. Fermentacja nie mogłaby się odbyć bez cukru. Warto zainwestować w cukier kokosowy lub nierafinowany cukier trzcinowy. Te gatunki dodają napojowi z kombuchy ciekawego posmaku.
Do przygotowania napoju kombuchy potrzebne będą:
- 1 grzybek kombuchy
- szklany słoik
- 50 ml starego napoju kombucha (może być napój sklepowy) lub 2 łyżki octu jabłkowego
- 2-3 torebki herbaty lub 2 łyżki herbaty liściastej
- 2 litry wody (koniecznie filtrowanej)
- 150 gram cukru (polecamy trzcinowy lub kokosowy)
- gaza
- gumka recepturka
Przygotowanie kombuchy krok po kroku
- Dokładnie umyj naczynie, w którym będziesz przygotowywać kombuchę. Najlepiej użyj szklanego dużego słoika.
- Przygotuj herbatę z 2-3 torebek i 2 litrów filtrowanej wody. Herbata powinna być dość mocna.
- Wyjmij woreczki lub odcedź z liści.
- Dodaj ok. 150 g cukru i ostudź napar (wrzątek zabije kultury bakterii w grzybie herbacianym).
- Do słoika wlej 50-100 ml starego napoju z kombuchy lub 2 łyżki octu jabłkowego, aby zakwasić środowisko do fermentacji.
- Dodaj ostudzoną herbatę do słoika ze starą kombuchą.
- Połóż na herbacie kombuchę. Nakryj słoik gazą i zabezpiecz gumką.
- Połóż w ciemnym miejscu o temperaturze pokojowej na 5-7 dni (w zimie dłużej). W tym czasie słoika nie ruszaj i nie zdejmuj gazy.
- Po kilku dniach delikatnie poruszaj słoik i sprawdź czy bąbelki nadal się unoszą. Jeśli nie, napój jest gotowy.
- Napój przelej przez filtr do kawy, wlej do butelek i zakręć niemetalową zakrętką. Włóż na kilka dni do lodówki.
- Grzyba matkę oddziel od grzyba córki. Umyj letnią wodą i wykorzystaj w nowej fermentacji.
Smacznego!
Artykuł przygotowany przy współpracy z partnerem strony.
